Gemeenteraad

Het college heeft op 26 november 2024 besloten om een sociale visie op te stellen. Deze visie vormt een richtinggevend kader voor de manier waarop de gemeente Alphen aan den Rijn - samen met haar maatschappelijk partners en inwoners - passend en betaalbaar sociaal beleid voert. Ook wordt hiermee invulling gegeven aan de aangenomen motie van de gemeenteraad voor het instellen van een raadswerkgroep sociaal domein én opstellen van een sociale visie in het tweede kwartaal van 2025. De sociale visie beschrijft waar de gemeente Alphen aan den Rijn staat, welke maatschappelijke ontwikkelingen onze aandacht vragen en hoe we deze uitdagingen aan gaan als gemeente. Alphen aan den Rijn kiest ervoor de volgende drie opgaven centraal te stellen in de sociale visie: (1) bestaanszekerheid, (2) kansengelijkheid en (3) gezond leven in een gezonde leefomgeving. Om deze opgaven in beweging te brengen ontwikkelen we de manier waarop we (samen)werken. De gemeenteraad wordt gevraagd de sociale visie vast te stellen.

In artikel 6 van onze Financiële verordening ‘op grond van artikel 212 van de Gemeentewet’ heeft de raad bepaald dat het college na vier maanden van het jaar een tussentijdse rapportage met de titel ‘Voorjaarsnota’ uitbrengt, waarin de raad wordt geïnformeerd over de afwijkingen van de realisatie t.o.v. de begroting 2025. Deze tussenrapportages bevatten per programma een inhoudelijke uiteenzetting over afwijkingen van de uitvoering ten opzichte van de begroting en de hieruit voortvloeiende bijstellingen van het beleid. Ook wordt per programma een overzicht van baten en lasten met de daarin bijgestelde raming en bijbehorende toelichting gegeven. De Voorjaarsnota 2025 van de gemeente Alphen aan den Rijn laat een bijstelling van het begrotingsresultaat 2025 met -€ 3,0 miljoen (nadelig) zien ten opzichte van de primitieve begroting 2025 (inclusief de ‘zelfstandig’ vastgestelde raadsbesluiten die reeds zijn genomen).

De gemeente heeft een grote opgave om Oekraïense vluchtelingen binnen de gemeentegrenzen op te (blijven) vangen. De opvanglocaties aan de Kees Mustersstraat met 99 opvangplekken en de Dorpsstraat 57 met 20 opvangplekken sluiten dit jaar. De units aan de Kees Mustersstraat zijn grotendeels in eigendom van de gemeente en dienen verplaatst te worden naar een nieuwe locatie. Voor een aantal andere opvanglocaties is nog geen zekerheid over mogelijke verlenging. Voor vluchtelingen die nu op deze opvanglocaties verblijven, dient tijdig vervangende opvang gerealiseerd te worden. Daarnaast is de taakstelling per 1 januari 2025 verhoogd van 505 naar 564 opvangplekken.

Gezien de blijvend grote opgave om Oekraïense vluchtelingen op te vangen, wordt het perceel aan de Haringvliet in Alphen aan den Rijn gebruikt om gedurende 15 jaar circa 74 opvangplekken in tijdelijke flexwoningen te realiseren. De units van de Kees Mustersstraat worden hiervoor gebruikt. De locatie wordt na afloop van de opvang van Oekraïense vluchtelingen voor de resterende periode ingezet als tijdelijke woonvoorzieningen voor eigen inwoners zoals jongeren en spoedzoekers.

De kosten voor de realisatie van deze locatie worden vergoed vanuit de financiële regelingen van het rijk voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Het college stelt het hiervoor benodigde krediet beschikbaar, vooruitlopend op de financiële verwerking in de VJN 2025 conform Raadsbesluit van 27 maart 2025 (zaaknummer 3540409).

Het college heeft besloten om in 2025 een visie en integrale aanpak voor het sociaal domein op te stellen. Dit is nodig om een passende en betaalbare inrichting van het sociaal domein te realiseren. Ook wordt hiermee invulling gegeven aan de aangenomen motie van de gemeenteraad voor het instellen van een raadswerkgroep om nauw betrokken te zijn bij de totstandkoming van de visie en integrale aanpak (Motie 3m 4.7). Voor de uitwerking en uitvoering worden kosten voorzien voor capaciteit/expertise, participatie en communicatie. De gemeenteraad wordt geïnformeerd over de middelen voor dit project via een raadsinformatiebrief.

Dit voorstel ziet op een vervolg van twee projecten: Kamers met Aandacht en Het Bouwdepot. De beide projecten richten zich op jongeren die zich in een precaire situatie van (dreigende) dakloosheid bevinden. Ofwel door feitelijk onderdak te organiseren voor jongeren, gecombineerd met een sociaal netwerk (Kamers met Aandacht), ofwel door hen gedurende de periode van één jaar financiële steun te geven om met begeleiding aan hun toekomst te werken (Bouwdepot).

Vreugdeoord is een grote speeltuinvereniging nabij het centrum van Alphen aan den Rijn. De speeltuinvereniging is een belangrijk en zeer gewaardeerd vrijwilligersinitiatief in de gemeente. Buitenspelen, sporten en bewegen is niet alleen goed voor de fysieke en cognitieve ontwikkeling van de gebruikers, maar voldoende en aantrekkelijke speelruimte is ook goed voor de leefbaarheid in de wijk. Daarnaast biedt de speeltuin een groene omgeving die een broedplaats is voor insecten, vogels en andere kleine dieren. Om de speeltuinvereniging te kunnen laten voldoen aan de eisen van veilig spelen en de eisen die een duurzame en op de buurt gerichte voorziening nu en in de komende jaren behoeft, is grootschalig onderhoud en doorontwikkeling van terrein en speelvoorzieningen noodzakelijk. Veel van de werkzaamheden worden in eigen beheer en met vrijwilligers uitgevoerd. Het overgrote deel van de kosten worden door de vereniging gedekt uit eigen gespaarde middelen en uit met succes aangevraagde fondsen. De gemeente draagt voor het overige deel bij door een eenmalige subsidie van € 25.000 te verstrekken.

Met de komst van het AZC in Alphen aan den Rijn zal de komst van kinderen en jongeren toenemen. Deze leerlingen hebben recht op goed en toegankelijk onderwijs. Dit onderwijs wordt in eerste instantie vanuit de internationale schakelklas (ISK) verzorgt. De huidige onderwijslocatie bij het leerpark aan de Pr. Beatrixlaan voldoet niet. Het leegstaande semipermanente schoolgebouw aan de Diamantstraat wordt naar de Pr. Beatrixlaan verplaatst. Met de verplaatsing van het gebouw aan de Diamantstraat naar het leerpark aan de Pr. Beatrixlaan is de Internationale Schakelklas (ISK) waar deze leerlingen onderwijs genieten, gewaarborgd. De locatie wordt tijdelijk voor 10 jaar aan de Pr. Beatrixlaan geplaatst.

Stichting Landschapsfonds Alphen aan den Rijn (SLA) e.o. voert sinds 2007 een aantal taken voor de gemeente Alphen aan den Rijn uit. De werkzaamheden beslaan o.a. het in stand houden en verbeteren van landschapselementen, de boerenlandpaden, houtwallen en landschapsinrichting (projecten). Dit doen zij door contracten af te sluiten met agrariërs. Om dit werk voort te kunnen zetten verstrekt de gemeente vanaf 2024 een jaarlijkse exploitatiebijdrage. Om de lopende werkzaamheden voor het project ‘’Oeververbinding Lansing- Randenburgse bos’’ met uitbreiding van het wandelnetwerk uit te kunnen voeren is incidenteel extra budget gevraagd en zal beschikbaar worden gesteld uit het budget voor landschapsontwikkeling en recreatie.

Gemeente Alphen aan den Rijn en Energiecoöperatie Energiek Alphen aan den Rijn hebben een convenant afgesloten voor een meerjarige samenwerking. Tevens krijgt Energiek Alphen subsidie om een professionaliseringsslag in de organisatie en in haar aanbod te maken. 

De energietransitie doen we met en voor onze inwoners en ondernemers. Energiek Alphen heeft daar de afgelopen periode een waardevolle bijdrage aan geleverd. En dat willen we gezamenlijk door ontwikkelen. Zo wordt het huidige aanbod van energiecoaches breder ingezet en verdiept. Ook huurders kunnen nu een energieadvies krijgen en inwoners worden desgewenst langer begeleid bij het nemen van stappen. Daarnaast zet Energiek Alphen zich in voor een slimme energievoorziening in Alphen aan den Rijn, gericht op besparen op energieverbruik, opwekken van duurzame energie en het delen en opslaan van energie. Energiek Alphen bouwt aan een netwerk met eigen leden, partners en andere geïnteresseerden om samen de energietransitie vorm te geven, om lokaal zeggenschap en eigenaarschap betekenis te geven en in te kunnen regelen. De gemeente Alphen aan den Rijn waardeert de inzet van Energiek Alphen en ondersteunt de samenwerking en haar inzet voor de energietransitie en inwoners van Alphen aan den Rijn met dit convenant en de bijbehorende subsidie.

Het Rijk heeft gemeenten tot en met in ieder geval 2027 extra middelen toegekend om hun dienstverlening aan inwoners in kwetsbare situaties te verbeteren: de POK (Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag)-middelen. Het doel is om de kans op situaties zoals bij de toeslagenaffaire sterk te verminderen. De middelen zijn door het Rijk gekoppeld aan zogenoemde actielijnen: 1) Robuust rechtsbeschermingssysteem, 2) Versterking ondersteuning wijkteams, 3) Impuls integraal werken en 4) Systeemleren. Het college heeft in 2022 drie thema’s vastgesteld als kaders voor de besteding van de POK-middelen, namelijk 1) Voorlichting en Informatie, 2) Samen Leren en 3) Grijze gebieden. Deze kaders zijn aangevuld met de opgaven ‘Bestaanszekerheid als basis’ en ‘Gelijke kansen bevorderen’ voor de inzet van de middelen. Met dit besluit stelt het college de verdeling voor de besteding van de POK-middelen in 2025 vast.

De gemeente heeft een grote opgave om Oekraïense vluchtelingen binnen de gemeentegrenzen op te (blijven) vangen. De opvanglocaties aan de Kees Mustersstraat met 99 opvangplekken en de Dorpsstraat 57 met 20 opvangplekken sluiten dit jaar. Voor een aantal andere opvanglocaties is nog geen zekerheid over mogelijke verlenging. Voor vluchtelingen die nu op deze opvanglocaties verblijven, dient tijdig vervangende opvang gerealiseerd te worden. Daarnaast is de taakstelling per 1 januari 2025 verhoogd van 505 naar 564 opvangplekken.

Het zuidelijke deel van perceel Heerewegh 30 te Benthuizen wordt tot 1 mei 2028 gehuurd voor de tijdelijke opvang van circa 25 Oekraïense vluchtelingen in flexwoningen. De kosten voor de realisatie van deze locatie worden vergoed vanuit de financiële regelingen van het rijk voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Het college stelt het hiervoor benodigde krediet beschikbaar, vooruitlopend op de financiële verwerking in de VJN 2025 conform Raadsbesluit van 27 maart 2025 (zaaknummer 3540409).

De gemeente actualiseert de subsidieregeling Lokale Aanpak Isolatie Alphen aan den Rijn 2024. Het subsidieplafond wordt opgehoogd met € 2.022.100. Het totale subsidieplafond komt daarmee op € 4.022.100. Ook wordt de maximale WOZ-waarde van koopwoningen die gebruik mogen maken van de regeling verhoogd naar € 429.300 (peiljaar 2022). Daarmee vergroten we de groep inwoners die gebruik kan maken van de regeling. Deze wijziging gaat met terugwerkende kracht in vanaf 1 januari 2024. De overige voorwaarden van de regeling blijven onverminderd van kracht. De ophoging van de lokale subsidieregeling wordt betaald uit Rijksmiddelen.

Gemeente heeft de exploitatie van de Alphense zwembaden De Hoorn en AquaRijn belegd bij De Thermen 2 (DT2). De huidige exploitatiebijdrage staat onder druk. Het college wilde weten of, en zo ja welke verbetermogelijkheden er zijn in de huidige exploitatie, binnen het bestaande niveau van dienstverlening.
Het college gaf daarom opdracht om de exploitatie van De Thermen 2 extern te laten onderzoeken. Dit onderzoek heeft plaatsgevonden. Op basis van (de conclusies en aanbevelingen van) het onderzoek stelt het college de exploitatiebijdrage vast op €2.000.000 voor 2025 en 2026. Het college beoogt de exploitant in de gelegenheid te stellen om met deze bijdrage dezelfde dienstverlening te kunnen bieden als in de voorgaande jaren. Daarnaast geeft het college De Thermen 2 opdracht om een aantal verbetermaatregelen door te voeren.

Als gevolg van het vertrek van burgemeester Spies per 20 januari 2025 is de procedure gestart voor een kroonbenoemde burgemeester. Te voorzien is dat er kosten zullen worden gemaakt die niet begroot zijn. Voorgesteld wordt deze te verwachten kosten in de voorjaarsnota op te nemen. De begroting 2025 wordt daarmee geactualiseerd.

Het centrum van Boskoop heeft potentie die we optimaal willen benutten, maar tegelijkertijd staat het centrum voor diverse uitdagingen: van veranderend consumentengedrag en diverse maatschappelijke opgaven, zoals klimaatverandering, energietransitie, en gezondheid. Het is complexer geworden om deze uitdagingen in samenhang op te pakken. Daarom wordt er voor zowel de korte, als lange termijn een programma voor het centrum van Boskoop opgesteld. Tegelijkertijd gaan we op korte termijn concreet aan de slag met het aanbrengen van meer groen op het Gouweplein.

Waar eerder sinds 2022 congestie op het niveau van de onderstations en MS-net van Liander bekend was is nu ook netcongestie op hoogspanningsniveau (Tennet) afgekondigd op 5 december 2024. Dit raakt allerlei beleidsthema’s: bedrijven, maatschappelijke projecten, woningbouw en andere ontwikkelingen in het hele gebied van de gemeente. Uitbreiding van de transportcapaciteit van huidige aansluitingen en het leveren en terugleveren van elektriciteit via nieuwe grootverbruik aansluitingen is tot de periode 2032-2035 niet of beperkt mogelijk (zie bijlage 1). Onderzoek in 2025 moet uiterlijk 4 december 2025 uitwijzen of er in de tussentijd capaciteit vrij komt, of welke flexibele oplossingen mogelijk nog ruimte kunnen bieden. In de tussentijd werken Liander en Tennet door aan netverzwaring op verschillende niveaus (spoor sneller bouwen), die bijdragen aan een oplossing op de lange termijn. De verwachting is echter dat dit niet genoeg is om het toekomstige energiesysteem te laten draaien; ook slimme flexibele oplossingen (spoor beter benutten elektriciteitsnet), en keuzes maken waar we de beschikbare elektriciteit voor in willen zetten op lokaal niveau (spoor prioriteren en programmeren) zijn noodzakelijk.

Op basis van artikel 4 van onze financiële verordening (ex artikel 212 Gemeentewet) biedt het college jaarlijks aan de raad een kadernota aan. De kadernota is een richtinggevend document met daarin de financiële kaders en de beleidsvoornemens voor de programmabegroting van het volgende begrotingsjaar en de meerjarenraming. Normaliter stelt de raad deze nota vast. Dit jaar wordt van deze werkwijze afgeweken. In onderlinge afstemming met de raad is afgesproken dat dit jaar de kadernota niet wordt vastgesteld, maar dat de raad de gepresenteerde nul situatie, zoals opgenomen in de kadernota vaststelt. De nul situatie is een weergave van de opgave die we als college en raad hebben om de begroting 2026-2029 structureel sluitend te krijgen. Na het vaststellen van de nul situatie op 10 juli door de raad is er op 14 juli een extra bijeenkomst met een aantal raadsleden waarin zij nadenken over de richting van de maatregelen die het college meekrijgt voor het sluitend maken van in ieder geval het begrotingsjaar 2029. In de begroting 2025 heeft onze gemeente al fors moeten bezuinigen door de kortingen van het Rijk op het gemeentefonds. Het gemeentefonds is de belangrijkste inkomstenbron van gemeenten. De nul situatie in de Kadernota 2026 geeft – uitgaande van de bovenkant van de bandbreedte voor de stelpost jeugdhulp een tekort weer van € 26,376 miljoen in 2026, aflopend tot € 22,579 miljoen in 2029. Uitgaande van de onderkant van de bandbreedte voor de stelpost jeugdhulp geeft de nul situatie in de kadernota 2026 een tekort van € 13,376 miljoen in 2026 aflopend tot € 5,579 miljoen in 2029. De maatregelen, die in de komende zomer worden uitgewerkt in aanloop naar de begroting 2026 komen bovenop de maatregelen die in 2025 al zijn vastgesteld en verwerkt in de meerjarenbegroting. De gemeente heeft niet eerder zoveel moeten bezuinigen.

1. Kennis te nemen van de kadernota 2026 (bijlage 1) 
2. In te stemmen met de in de kadernota opgenomen nul situatie voor de begroting 2026- 2029 
3. In te stemmen met het aanbieden van de kadernota met de daarin opgenomen nul situatie. De nul situatie aanbieden ter vaststelling door de raad op 10 juli 2025 
4. De portefeuillehouder mandateren eventuele (tekstuele) wijzigingen te verwerken

De beheerders van het gemeentefonds (de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de staatssecretaris van Financiën) verstrekken regelmatig mededelingen over de algemene uitkering via de gemeentefondscirculaires. In deze circulaires worden de ontwikkelingen toegelicht op grond van de meest recente gegevens over de financiën en het beleid op rijksniveau. Onlangs is de meicirculaire 2025 over de algemene uitkering uit het gemeentefonds ontvangen. In deze circulaire worden de mutaties in het gemeentefonds nader toegelicht.

In mei 2023 is een krediet beschikbaar gesteld om de renovatie van het gemeentehuis te bekostigen. In de besluitvorming over het beschikbaar stellen van het krediet is aangegeven dat het investeringskrediet is gebaseerd op een bouwtechnische kostenraming. Eind 2023 is vanuit een nationaal openbare aanbesteding JP van Eesteren als aannemer geselecteerd om de renovatie in bouwteamverband te onderzoeken en de herstelwerkzaamheden uit te werken. Om zekerheid te krijgen of de werkzaamheden het beoogde resultaat hebben, is een tweetal proeven uitgevoerd. Tijdens deze proeven is de complexiteit en de omvang van de werkzaamheden boven tafel gekomen wat leidt tot aanzienlijk hogere bouwkosten. Om de werkzaamheden niet te veel te laten vertragen en de kosten niet hoger op te laten lopen dan noodzakelijk wordt de renovatie in twee fases uitgevoerd. De eerste fase past binnen het eerder door de gemeenteraad beschikbaar gestelde krediet. Om de tweede fase te kunnen uitvoeren is extra krediet van de gemeenteraad nodig.

Op 7 november 2024 heeft het college van de gemeente Alphen aan den Rijn de toezegging gedaan aan de Gemeenteraad dat er budget beschikbaar zal blijven voor de uitvoering van toegankelijkheidsmaatregelen in 2025. De toezegging heeft geleid tot het intrekken en niet in stemming brengen van het door verschillende partijen ingediende Amendement Toegankelijkheid. Er is dekking gevonden binnen de begrotingspost Wmo Maatwerkvoorzieningen voor een bedrag van € 50.000. Dit bedrag ligt lager dan het ingediende Amendement Toegankelijkheid omdat het college naast de inhoudelijke opdracht ook antwoord moet geven op de financiële kaders die gesteld zijn binnen de gemeentelijke bezuinigingsopdracht. Daarnaast lijkt dit bedrag ook afdoende te zijn voor eventueel te nemen maatregelen. Om te komen tot een structurele voorziening voor Toegankelijkheid zal het college dit onderwerp meenemen in de brede, integrale kadernota discussie 2026 e.v.

De Parkeernota stelt normen voor fietsparkeren en autoparkeren voor nieuwe ontwikkelingen, handelt niet over ervaren parkeerproblematiek en over parkeerregulering zoals betaald parkeren, vergunningenparkeren.

De ontwerp-Parkeernota 2025 heeft conform de inspraakverordening 2016 voor zes weken ter inzage gelegen (van 12 maart tot en met 24 april 2025). Op deze ontwerp-Parkeernota zijn twee zienswijzen ingediend. Naar aanleiding hiervan is een Nota van beantwoording zienswijzen opgesteld, waarin de zienswijzen verkort worden vormgegeven en van commentaar zijn voorzien.

De conclusie van is dat - na volledige afweging van alle belangen - de zienswijzen geen aanleiding geven om de ontwerp-Parkeernota te wijzigen.
Wel zijn er enkele aanpassingen die ambtshalve zijn gewijzigd. Deze wijzigingen zijn ook opgenomen in bijlage 2.
De raad wordt voorgesteld om de Parkeernota 2025 - gewijzigd - vast te stellen.